آتشكدهٔ سرخ‌ کتل و جایگاه آن

در شاهنشاهی کوشانی های تاجیک ایرانی

دکتر بصیر کامجو

آتشكدهٔ سرخ‌کتل در شمال شهر پلخمری، مرکز ولایت بغلان (خراسان تاریخی / افغانستان امروز)، واقع شده است و تنها 40 کیلومتر با محوطهٔ باستانی رباطک فاصله دارد. هر دو این مکان‌ها در دوران شاهنشاهی کوشانی از کانون‌های مهم فرهنگی و مذهبی بودند ^[1]. اهمیت سرخ‌کتل زمانی آشکارتر شد که در کاوش‌های باستان‌شناسی سال‌های ۱۹۵2 و ۱۹۶6 میلادی، آثار گرانبهایی از جمله پیکرهٔ بزرگ کانیشکهٔ بزرگ، شاه نامدار کوشانی، در این محل به دست آمد. این آثار به موزهٔ کابل انتقال یافتند، هرچند متأسفانه در دورهٔ حکومت طالبان آسیب دیدند. بعدها باستان‌شناسان توانستند پیکرهٔ شکستهٔ کانیشکه را بازسازی کرده و بار دیگر در موزه به نمایش بگذارند ^[2].